Κεφάλαιο Προφητείες: Η λεπτή ισορροπία ανάμεσα σε πίστη, πανικό και φαντασίωση
Άρθρο π. Αυγουστίνου Βλάχου (Αρχιμανδρίτης Ι.Μ. Ν Ιωνίας)
Δεν πέρασαν λίγες ώρες απ' τις πρώτες ειδήσεις για χτυπήματα ανάμεσα στο Ισραήλ και το Ιράν και η ορθόδοξη «προφητολογία» πήρε ξανά φωτιά.
Βίντεο, άρθρα, podcasts, βαρύγδουπες λεζάντες: «Ήρθε η ώρα», «Όλα όσα είχαν προφητευθεί», «Τα δεινά ξεκινούν τώρα», «μαζέψτε τρόφιμα», «φύγετε στην επαρχία».
Κάποιος είπε, λέει, πως «όταν ακούσουμε ότι το Ισραήλ χτύπησε το Ιράν, τότε θα αρχίσουν τα δεινά».. Και ξαφνικά αυτό έγινε «ευαγγέλιο»! Αναπαράγεται, διαδίδεται και πιστεύεται με ευλάβεια..
Ζούμε την εποχή όπου ανάμεσά μας, στο πλήρωμα της Εκκλησίας εννοώ, η προφητεία έχει καταντήσει εθισμός. Όπου η ανάγκη για ασφάλεια και έλεγχο, για να «ξέρουμε τι έρχεται», έχει υποκαταστήσει την εμπιστοσύνη μας στην Πρόνοια Του Θεού. Αυτή την εμπιστοσύνη δηλαδή που είχαν οι Άγιοι.
Δεν ζητάμε πια την κάθαρση της καρδιάς. Ζητάμε την επιβεβαίωση του φόβου μας. Ο κόσμος δεν τρέχει στους μοναχούς και στους γεροντάδες για να μάθει πώς να μετανοήσει, πώς να σώσει την ψυχή του αλλά για να πληροφορηθεί αν θα πάρουμε τελικά την Πόλη, πότε θα γίνει πόλεμος, πού θα πέσουν οι ρουκέτες, ποια είναι η «σωστή» πλευρά της ιστορίας.
Μα ο Θεός δεν έδωσε τις Γραφές Του για να παίζουμε τους αναλυτές. Ούτε μας χάρισε τους καρπούς Του Αγίου Πνεύματος, τους Αγίους, για να γίνουν μελλοντολόγοι. Αντί ενώπιον όλων όσων συμβαίνουν και τα οποία είναι πράγματι ανησυχητικά και θλιβερά, να σιωπούμε με δέος, εμείς φλυαρούμε με θράσος. Αντί να προσευχόμαστε με δάκρυα, υπολογίζουμε χάρτες και ημερομηνίες.
Η προφητεία δεν είναι θέαμα. Είναι φωτισμός του νόος και σταύρωση του θελήματος. Όμως η εποχή μας, φοβισμένη, κορεσμένη, μπερδεμένη, την παραμόρφωσε σε καταφύγιο φόβου και σύγχυσης. Κι αυτή η διαστροφή δεν είναι μικρή. Είναι πληγή βαθιά και για την Εκκλησία και για τον λαό της.
Φτάσαμε στο σημείο να πιστεύουμε πως ο Θεός μιλάει καθημερινά στα κανάλια του YouTube και στο TikTok και στέλνει μηνύματα μέσω «ελεύθερων φυλλάδων» και με απρόσεκτες διατυπώσεις στα social media. Καταλήξαμε να συγχέουμε τη φωνή Του Αγίου Πνεύματος με ανθρώπινες φαντασιώσεις, γεννημένες όχι από καθαρότητα αλλά από φόβο, ανασφάλεια, ε, ίσως και λίγο δόλο..
Ναι, η προφητεία είναι καρπός καθαρότητας. Είναι φλόγα που ανάβει μόνο σε καρδιές που έχουν καεί πρώτα απ' τον έρωτα Του Θεού. Δεν είναι ούτε επαγγελματική δραστηριότητα, ούτε όπλο πολιτικό, ούτε τεχνική χειραγώγησης και δημιουργίας φήμης, πολλώ δε μάλλον εργαλείο προς άγραν clicks, likes, κοινοποιήσεων, ψήφων και πωλήσεων φύλλων εφημερίδων.
Ο Θεός δεν εκβιάζει με χάρτες και σενάρια πολέμου. Δεν βροντοφωνάζει στους δρόμους. Ψιθυρίζει σε σπήλαια. Δεν προφητεύει με εκδίκηση, αφυπνίζει με δάκρυα.
Εμείς, στην εποχή μας, τι κάναμε την προφητεία; Την κάναμε όπιο για το πλήθος. Έναν θεολογικό φαντασιακό κινηματογράφο που πουλάει ελπίδες και καταστροφές με εισιτήριο την αγωνία του λαού.
Πόσο λυπηρό… Και πόσο επικίνδυνο…
Αν πραγματικά θέλουμε να μάθουμε το μέλλον, ας κοιτάξουμε στην καρδιά μας. Γιατί εκεί θα γίνει η Κρίση. Εκεί κρίνεται η σωτηρία μας. Όχι στα γεωπολιτικά και στους αριθμούς. Όχι στα αμερικανικά, ρωσικά και ισραηλινά βομβαρδιστικά, ούτε στα barcodes και στους αριθμούς.
Η Εκκλησία δεν είναι μαντείο. Είναι ο διαχρονικός Σταυρός μέσα στην ιστορία. Και ο σταυρωμένος δεν ρωτά «τι θα γίνει»; Λέει: «γενηθήτω το Θέλημά Σου». Ο Άγιος δεν προβλέπει. Συμπονά. Δεν κραυγάζει. Σιγεί. Δεν θέλει να εντυπωσιάσει αλλά να μεταμορφώσει.
Άς μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι η αυθεντική προφητεία δεν ήταν ποτέ αυτοσκοπός. Ο Θεός μίλησε δια των Προφητών στην Παλαιά Διαθήκη, όχι για να δώσει πληροφορίες αλλά για να προετοιμάσει τον ερχομό Του Υιού Του στον κόσμο.
Η προφητεία δεν ήταν εργαλείο πρόβλεψης αλλά κάλεσμα σε μετάνοια. Ελπίδα για την απελπισμένη ανθρωπότητα. Και στο τέλος, όλες οι προφητείες ενώθηκαν σε μία μορφή: στον Χριστό.
Κανείς δεν αμφισβητεί ότι ο Θεός μίλησε και διά των Αγίων Του. Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός και πολλοί πριν απ' αυτόν Άγιοι, προείπαν, με τη χάρη Του Αγίου Πνεύματος, πράγματα που επιβεβαιώθηκαν στην ιστορία, αν και στον συγκεκριμένο και στους σύγχρονους Αγίους, αποδίδονται και διάφορα που δεν είπαν ποτέ. Όμως οι Άγιοι δεν μιλούσαν ποτέ για να εντυπωσιάσουν, ούτε για να σπείρουν πανικό. Δεν τοποθετούσαν ημερομηνίες, δεν έπαιζαν με γεγονότα, δεν έκαναν προβλέψεις όπως οι μετεωρολόγοι. Μιλούσαν με δάκρυα, με πένθος, με μετάνοια. Η κάθε τους λέξη ξεκινούσε πάντα απ' το κέντρο της καρδιάς και κατέληγε στον Χριστό.
Είναι άλλο πράγμα να σε εμπνέει η ζωή ενός Αγίου κι άλλο να φτιάχνεις «θρησκευτικά δελτία ειδήσεων» στο όνομά του.
Η Εκκλησία δεν απορρίπτει την προφητεία. Την διαφυλάσσει και την εντάσσει στη μετάνοια, όχι στον πανικό.
Οπότε, ας αφήσουμε ήσυχους τους Αγίους Γέροντες. Ας σταματήσουμε να τους βάζουμε λόγια στο στόμα τους που δεν είπαν ποτέ. Ας σταματήσουμε να ερμηνεύουμε κατά το δοκούν κάθε τους ανάσα. Κι ας κοιτάξουμε πρώτα να κλάψουμε μια φορά για τις αμαρτίες μας. Αυτή είναι η μόνη προφητεία που χρειάζεται ο κόσμος σήμερα.
Και μια τελευταία κουβέντα, που δεν είναι δική μου, αλλά δική Του:
«Γρηγορείτε ουν και προσεύχεσθε. Ουκ οίδατε γαρ πότε ο καιρός εστίν».
Μην προσπαθείτε να μάθετε τι έρχεται. Να είστε έτοιμοι, ό,τι κι αν έρθει.