Αρχιμανδρίτης π. Ιωαννίκιος Γιαννόπουλος: Η ελεημοσύνη είναι μεγάλη αρετή

Απόψεις - Άρθρα - Σχόλια | Δημοσίευση: 13/11/2023

Του Σταμάτη Μιχαλακόπουλου

 Ιερά αγρυπνία τελέστηκε το Σάββατο 11 Νοεμβρίου (Κυριακή Η´ Λουκά, Ιωάννου του ελεήμονος πατριάρχου Αλεξανδρείας, Νείλου οσίου του ασκητού), στον Ιερό Ναό Ευαγγελιστρίας Πειραιώς, στην οποία προεξήρχε και κήρυξε τον θείο λόγο, ο Αρχιμανδρίτης π. Ιωαννίκιος Γιαννόπουλος, κληρικός της Ιεράς Μητροπόλεως Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλεως.

Η   αγρυπνία   και   η   ομιλία   εντάσσονται   στο   πλαίσιο   του προγράμματος   «ΕΝΟΡΙΑ   εν   δράσει...» .
Ο π. Ιωαννίκιος στο κήρυγμα του επικεντρώθηκε στην αποστολική περικοπή της ημέρας, όπου ο Απόστολος Παύλος διδάσκει τους κανόνες και τις προϋποθέσεις της ελεημοσύνης, καθώς και τα οφέλη από την καλλιέργεια αυτής της αρετής.

Μεταξύ των άλλων αναφέρεται στην περικοπή, πως ο καθένας ας δίδει σύμφωνα με την καλή διάθεση της καρδιάς του, όχι με λύπη ή από ανάγκη, διότι ο Θεός αγαπάει ακριβώς εκείνον που προσφέρει με ιλαρότητα, γλυκύτητα και καλοσύνη.

Με αφορμή την ελεημοσύνη, ο π. Ιωαννίκιος έκανε τρεις σημαντικές επισημάνσεις.

«Καταρχήν η ελεημοσύνη είναι μεγάλη αρετή και μπορεί να δικαιώσει τον άνθρωπο ενώπιον του Θεού και οι εντολές και συστάσεις του Θεού κατά καιρούς προς τους ανθρώπους για την ελεημοσύνη, είναι πάρα πολλές. Και με αυτήν θα μας κρίνει ο Θεός κατά την Δευτέρα Παρουσία, όπως ακούμε και στο Ευαγγέλιο της κρίσεως.»

Η αξία της ελεημοσύνης, φαίνεται από ένα σημαντικό γεγονός κυρίως. Δηλαδή, από το γεγονός ότι ο εχθρός της ψυχής μας, παρουσιάζει πολλά εμπόδια και πολλές δοκιμασίες στο έργο της ελεημοσύνης. Και προσπαθεί να νοθεύσει αυτό το έργο και να το κάνει μη αρεστό στο Θεό, με τρεις τρόπους.

Ο πρώτος τρόπος, όπως επεσήμανε ο π. Ιωαννίκιος, είναι η φιλοδοξία, στο πάθος της οποίας έχει κλίση κάθε άνθρωπος. Και γι’ αυτό ο διάβολος πολεμάει τον ελεήμονα άνθρωπο με την φιλοδοξία και την υπερηφάνεια. Αλλά ο Χριστός, μας λέει χαρακτηριστικά να προσέχουμε την ελεημοσύνη μας και να μην την κάνουμε μπροστά στους ανθρώπους, αλλιώς θα χάνουμε τον ουράνιο μισθό μας.

Ο δεύτερος τρόπος που πολεμάει, είναι η λύπη, όπως αναφέρει ο Απόστολος Παύλος. Και δεν εννοεί τον οίκτο για την πτωχεία του άλλου, αλλά την λύπη από τον φόβο και την αγωνία μήπως εκείνος που κάνει ελεημοσύνη, δίδοντας πλουσιοπάροχα, καταντήσει ο ίδιος στην πτωχεία.

«Αλλά ο Θεός λέει, ότι εκείνος που ελεεί τον πτωχό, είναι σαν να δανείζει τον Θεό. Και στους Μακαρισμούς μας λέει ότι είναι τρισευτυχισμένοι οι ελεήμονες, γιατί αυτοί θα ελεηθούν από τον ίδιο τον Θεό, καθώς Τον μιμούνται με την ελεημοσύνη τους. Όποιος πιστεύει αυτά τα λόγια, κάνει την ελεημοσύνη και δεν έχει λύπη μέσα του.»

Αλλά και με έναν ακόμη πειρασμό πολεμάει ο αντίδικος τον άνθρωπο για να μην κάνει ελεημοσύνη. Με τον πειρασμό της ανάγκης, όταν δηλαδή αναγκάζεται να κάνει ελεημοσύνη, από ντροπή ή ενόχληση, και αυτή η ελεημοσύνη δεν έχει ποιότητα και είναι μη αρεστή στο Θεό. «Όταν έρχεται ο φτωχός μπροστά μας, θα πρέπει να σκεφτόμαστε ότι έρχεται ο ίδιος ο Χριστός για να μας συναντήσει και να μας ζητήσει ελεημοσύνη», τόνισε ο π. Ιωαννίκιος.
Και συνέχισε συνοψίζοντας ότι ο άνθρωπος πρέπει να κάνει την ελεημοσύνη του έξω από αυτά τα πλαίσια των τριών πειρασμών, απαλλαγμένος από προκαταλήψεις, ελεύθερος, να νιώθει χαρά και ιλαρότητα, αλλιώς θα είναι νοθευμένη.

Η τρίτη και τελευταία επισήμανση στην οποία αναφέρθηκε ο π. Ιωαννίκιος, ολοκληρώνοντας το κήρυγμα του, ήταν ότι η ελεημοσύνη προς τον συνάνθρωπο, είναι ευπρόσδεκτη θυσία προς τον Θεό, εφόσον θα είναι απαλλαγμένη από τους τρεις πειρασμούς.

«Και όπως το αλάτι κάνει νόστιμα όλα τα φαγητά, έτσι και η καθαρή ελεημοσύνη νοστιμίζει τη σχέση μας με τον Θεό και τη θυσία που κάνουμε απέναντι Του, με τη νοστιμιά της διακρίσεως και της ιλαρότητας.»